Comments are off for this post

Rev. Dr. Zodau – Biehrai Thiehpa nata Mission Raihria

Biehrai Thiehpa nata Mission Raihria
Rev. Dr. Zodau

1. Biehmiapa

Mission Golden Jubilee Conference liata paper rei awpa ei vaw to theipa vâta ei vaw ly kaw. Mission eima chakaona kô 50 taih nata khôlâ Mission eima chakaona mopazih thaina awpa ta Biehrai Thiehpa liata Khazohpa Mission yzie achyh ta palâsa awpa a vaw cha aw. Mission kyh he athu ta akawh ngâsapa vâta he paper heta paki-pachai thei leipa awta; arakhapa Khazohpa mission yzie palâsana deita a cha aw. Zisu Thâtihpha châbu nata Hmotaopa châbu zy tawhta mission yzie palâsa awpa a cha aw. A eih viapa ta, Nazari Biephuahpa, Raipie rônah chaipa, nata  Mission patipavyna taozie tahpa zy tawhta mission kyh a cha aw.

2. Biehrai Thiehpa nata Khazohpa Mission (Missio Dei)

Mission kyh liata nôpaw pakha a châpa David Bosch ta, “Biehrai Thiehpa he Khazohpa Mission raihriana record a cha” a tah. Chavâta Biehrai Thiehpa tawhta Khazohpa Mission raihria kyh nata yzie achu theipa a cha. Anodeikua Biehrai Thiehpa a rohtuhpazy he missiologists châ hleipa eita, Khazohpa raihria ama hmôna dâh chhao a nano hôlô. Chavâta he paper heta Biehrai Thiehpa châbu rohtuhpa mo pathôh Mathai, nata Luka zy hmôna tawhta achyh ta eima palâsa aw.

Awnanopa chhâ hluhpi liata “mission” yzie he ama novâhna dâh â nano hôlôpa hawhta ama chakaona dâh chhao a vaw nano hôlô. Pkn. ta thokha ta mission chakaona cha “Zisu pachhana bie phuahna rai châ ta thlapa leidiapa pachhana kyh a cha.” Ahropa ta mission raihria cha “Awnanopa thiehpa paduana a châpa vâta awnanopa pakawhna kyh a cha.” Atahma deikua cha mission chakaona he Khazohpa Mission (Missio Dei) vâta a cha ama tah haw. Missio Dei tahpa cha “Paw Khazohpa ta Sawchapaw tua ta, Sawchapawpa ta Thlapa-pathaihpa tua ta, nata Paw, Sawchapawpa nataThlahpa-pathaihpa manoh pathôh ta Awnanopa khizaw lâta a tuana” kyh a cha. Chavâta Paw Khazohpa ta a Mission cha a Sawchapawpa tuana ta pathao ta, Sawchapawpa Zisu Krista ta Paw ta atuapa rai cha a hria (Zhn. 4:34). Sawchapawpa ta Thlapa-pathaihpa cha tuah heih ta (Zhn. 14:15), cha Paw, Sawchapawpa nata Thlapa-pathaihpa zy ta Awnanopa cha khizaw lâta atua heih (Mat. 28:16-19). Chavâta Awnanpa ta mission a chakaopa cha Khazohpa Mission a pazao lymapa a cha. Cha khiah cha, mission apathaotuhpa nata ahneituhpa cha awnanopa châleipa ta Khazohpa a cha hri. Awnanopa ta mission a chakao ngapa cha Khazohpa Mission raihria liata a pahlaopa deita a cha.

  1. Nazari Biephuahpa nata Zisu Mission

Zisu Krista ta a chakao awpa Mission kyh cha a laiseihna Nazari khih liata phuahna ahnei (Lk. 4:16-30).  Biehrai Thiehpa athaipazy ta Luka 4:16-30, a eih viapachai ta (4:18-19) he Nazari Biephuahpa (Nazareth Manifesto) tah eita, Zisu Krista ta a mission prôkrâ phuah chhieliena a chapa vâta a mission zydua sypahmaohna ama tah. Cha Zisu Krista prôkrâ tawhta mission raihria yzie achu awpazy cha:

a) Zisu ta mission chakaona tha apasana apietuhpa he “Abeipa Thlahpa (v. 18a)” ta reih ta, chavâta Zisu Krista mission he a thlahpa ahneipa mission chakaona a cha. Thlahpa pathaihpa chhithapa ta mission chakaona he Biehrai Thiehpa liata achu theipa cha ta, Thatihpha Luka châbu liata âdo via chai aw. He kyh vâta Luka he Thlahpa Pathaih kyh pahnona a kawhpa (theologian of Holy Spirit) ama tah tyhpa a cha. Luka ta cha Thlahpa raihria he Zisu mission chakaona dei châ leipa ta Awnanopa mission chakaona liata chhao a peimawh kawpa ta palâsa ta, Thlahpa Pathaihpa he mission raihria liata a pathaotuhpa nata a chhihthatuhpa ta a reih (Lk. 24:49; Htp. 1:8).

b) Zisu Krista ta a mission chakaona cha dyhchhiepazy lâta thatihpha chhona ta a reih (v. 18b). Cha kyh vâta Biehrai Thiehpa athaipa hluhpi ta Luka he “dyhchhiehpazy evangelist” tahpa ta ama pyh. Anodeikua “dyhchhiepa” tahpa yzie chhopasiana deikua ânano hôlô. Biehrai Thiehpa athaipa hluhpi ta Zisu ta “dyhchhiepa” a tahpa he khisatôhti liata dyhchhiepazy tlai ama cha ama tah. Zisu Krista daihti liata dyhchhiepazy he maluh 100 liata 68 he ama y lyma ama tah. “Dyhchhiepa” tahna cha nie nata do, khihsa tôhtu rairu ta sôhthih a pachô thei lei penawh tah theipa a cha. Chavâta Luka châbu liata cha, mochaopa, atlâh leipa, pheisypa, nahpâpa, aphawhpa, pasaipa-ipa, dodi-dâhphipa, seizy, nata nôhmeipazy chhao dyhchhiepa liata ama hlao hra aw. (Lk. 4:18; 6:20; 7:22; 14:21; 21:3). Achâh ta cha Zisu zituhpazy chhao kha dyhchhiepa a tahtyh hra (Lk. 6:20). Ahropa dyhchhiepa tah awpazy cha Zisu pi nota nochhi chyhsa sohpazy hawhta lyma a piethei leipa Mietaku vaihtuhpazy (Lk. 2:8-20), nata he hawhta nohto phusâhmôna achyhpazy ama cha aw. Zisu mission chakaona he dyhchhiepa hry liata tahpa a sia via heihna cha Mari hlasana (Lk. 1:46-56), nata Zisu thlachha pachupa “nohchareih eima niepa maniah pie ma y” (Lk. 11:3) zy liata a cha heih. Dyhchhiepazy hnohta mission chakao awpa cha a sia thlah ta Zisu ta kheita he raihria he a hriapazih tahpa deikua (section 5) liata eima pazao aw.

c) Zisu Krista mission raihria prôkrâ liata mianona cha sei atâhpazy hnohta puana bie chho awpa a cha. He kyh he Pawla nata Sila zy ta lô-o patâhna tawhta pachhapa ama cha awpa kyh (Htp. 16; cf. Lk. 21:24) tlyma? Chanô kô 18 chhoh ahri ta a patupa patlâhna kyh tlyma a rei va i? tahpa maniah a pachasa. Athaipa thokha ta sei atâhpazy a tahpa he pawliti kyh vâta patâhna kyh anua via tah eita, anodeikua Zisu ta pawliti kyh adyuh ngapa pahno mapi. Athai hropazy cha he sei atâhna kyh he “Sâtâ sei, veikhiah, molei sei atâhna tawhta puana kyh” a cha ama tah hra. Cha tlai cha Zisu ta ei hluhpi ta ataopa a cha. Pkn. ta, Sâtâ ta sei ta a patâhna kyh cha kô 18 chhôh ahripa ta apatupa thâtih (Lk. 13:10-17) liata novâh theipa cha ta, molei sei liata atâhna kyh cha Zisu bie “ahyrai hmo a paraopa maih molei sei a cha” (Zhn. 8:34) tahpa liata pahno theipa a cha hra.

Sei atâhpazy puana kyh liata “puana” tahpa hawhrawh he Greek reih   ἄφεσιν (Luk 4:18 BGT) a yzie cha “papua, pathlie, molei ngiathai” tahpazy ahnei. Sâtâ se châna tawhta puana kyh a prôkrâ cha Zisu ta reipasaona (Lk. 4:1-14) tawhta pathao ta ahri papuana rai nata patlâhna rai cha a hriapazih lyma (Lk. 11:14-23; 13:10-17). Zisu ta patlâhna (healing) ataopa maih cha ahripa a dyuhna hawhta a pacha. Cha tawh heih ta, ἄφεσιν tahpa hawhrawh he “moleina” hawrawh nata ama pazia khoh lymapa (Lk. 1:77; 3:3; 24:47) vâta puana tahpa he molei sei châna tawhta puana tah theipa a cha. cha yzie molei ngiathaina a cha. Reikâh hropa ta, molei rona kyh a cha aw.

d) Zisu mission prôkrâ liata raihriana kao mia thôhna cha “Mochaopazy hnohta mo pavâ hnei heih nawpa kyh” a cha. Mochaopa tah tita pohpa mokhaoh chaopa châ thei ta, pathialôh mochaopa chhao a châ thei. Achhâpa cha Zisu ta Thâtihpha châbu rohtuhpazy heta Zisu mission chakaona he mochaopazy châta tahpa ama reih tyh (Mat. 11:5; Lk. 7:21; 14:13). Cha dei châ vei, pohpa mochaopa mopavâsana Zisu ta ataopa ei hluhpi hmôpa a cha (Mt. 9:27; 12:22; 15:30; 20:30; Mk. 8:22; 10:46; Lk, 18:35; Zhn. 9:1). Phopa mopavâsa dei cha leipa ta palôhru lâta mochaopa kyh chhao Zisu a reih hra (Mt. 15:14; 23:16; Lk. 6:39; Zhn. 9:39).

Mopavâsana raihria achhuahna cha hmodopa hmô thai nawpa cha ta, chhie nata pha pathlua thaina a cha. Cha tlai cha sona achuna ta â chhuahpa a cha hra. Kaohropa tawhta khiah cha, zohna khizaw tawhta khaihna khizaw lâta athlaina a cha. Luka châbu liata cha hmôtheina (seeing) he “hmiasiehna” (total recognition) hawhta a pachâ hra. Cha kyh cha Zisu ta he hawhta a reih, “moh thlâh ha hra ei sala, hmô thei leipa aw eita, nahthlie thlâh ha hra ei sala, ama no a vâh hlei vei” (Lk. 8:10b) tah ta, a pachupazy hnohta “Nama hmo hmôpazy he ahmôna mozy cha a vahnei kaw na! …. ” (Lk. 10:23) tahpa a reih heih hra. He kyh he Luka ta a châbu a thaona  Semeona ta Zisu cha “Zenitaihzy hnohta khaihna aluahna” (2:32) nata Batituhpa Zawhana pachuna (3:6) liata nata châbu chhana Emasa lâpi achhih penawh hnohta (24:13-35) liata a reih.  Chavâta mopavâsana raihria he Zisu Krista mission liata liamaripa chhao a cha ngyu aw. Achhapa cha Luka 4:16-20 he Mongyuh nawhta  “chiastic structure” ama tahpa ta ama paziah khiah “mochapazy mopavâsa heihna” tahpa he aliahlia liata a y. cha yzie cha a peimawh chaipa tahna a cha.

e) Zisu mission mia palihna cha “taola a taopazy puana awpa” kyh a cha. he hmo he athaipzy ta khihtlâh hro nata azaopa taola a taopazy tah awpa a cha ama tah. Thei thai nawpa ta, chanôzy cha Zu nawh phohryhpa hro liata pathlua viapa, Zenitaizy, cha vei khiah, Samari chyhsazy cha Zu nawh châta pathluapa, aphawhpazy, chhiekheituhpazy, sihryhpazy, nata mochao pheisypazy he moleina moleina vâta a cha tahpa ta moleipazy he pathluapa ama cha. Sôhdawh thatlôna ta tlyma, achhyna phoryhpa vâta tlyma, khihtlâh phoryhpa vâta tlyma, politi ryureina ryhpa vâta tlyma, moleina vâta tlyma chyhsa tovyuh ama chhu hawpazy pachhana kyh a cha. Chavâta Zisu mission chakaona liata khihtlâh liata hro liata khoh a chhih leipa apathluanazy, apasaipa-inazy, avyuhnazy, hmotaotheina hmâchheinazy vâta taola a taopazy a châh awpa kyh a cha. Zisu chakaona liata chanô moleipa a ngia thai (7:36-50); chanôzy pachupa ta atao (Lk. 8:1-4); Samari chyhsa aphawh a pathaisa (Lk. 17:11-19); chhiekheituhpa Zake o a tlô (Lk. 19:1-10). Chavâta Zisu mission chakaona liata khihtlâh hro paduana chhao a hlao hrapa a cha.

f) Zisu mission biephuahna liata achhana cha “Abeipa palôhtlâhna kô tlâh-awkhei awpa” a cha. athaipa hluhpi ta Lk. 4:19 he “Lk. 4:18-pa syhpahmaohna” a cha ama tah. A yzie cha achô lâ liata mission chakaona kyh kha “Abeipa palôhtlâhna” hawhta hmô awpa a cha. Kaohropa lâ tawhta, Abeipa palôhtlâhna kô tahpa cha “Zubili kô” tahna a cha. Chavâta Theithaina 25:10 liata hmo yzie pacha awpa a byuh. Zubili tahpa cha Hebrai reih yobel a yzie “mietaku ki” tawhna tawhta a vy ta, kô 7 sai ta ei 7, a zydua 49 tawhta kô 50-na he a cha. Cha kô liata Izarel nawhta alyna kyhchhi tao aw eita mietaku ki ama topa cha a cha. Chavâta Zubili kô cha Abeipa palôhtlâhna kô ta taopa a cha.

Khapa vâta ma Abeipa ta a palôh a tlâh? Tahpa biehiahri awpa a cha. Zubili kô he Izarelzy chata molei ngiathaina kô, leibâh ngiathaina kô, sei atâhpazy puana kô achapa vâta Abeipa Khazohpa ta alypa a cha. Chavâta dyhchhiepazy hnohta thâtihpha chhona, sei atâhpazy puana, mochaopazy mo pavâsa heihna, pasaipa-ipazy achâhkheina zy ta Abeipa palôhtlâhna hawhta pahnopa a chapa vâta cha zydua cha “Abeipa palôhtlahna kô tlâh-awkhei” tahpa ta a reipakhuapa a cha.

Zisu mission prôkrâ biephuah tawhta Zisu mission chakaona cha kao kha deita anuapa ta chakaona châ leipa ta kao hluhpi (hro tlokhuh) anuapa ta holistic mission chakaona a cha. Thlahpa kyh a châpa thlahpa leidia pachhana kyh nata molei ngiathaina kyh dei châ leipa ta, nohto hro liata a peimawhpa ati-vyna kyh (byhna tona dâhzy), sona achuna kyhzy, hnatlana kyhzy, phohro adoleipa adyuhna kyhzy taih anuapa mission chakaona a cha.

  1. Raipie Rônahpa nata Mission

Biehrai Thiehpa liata mission raihria kyh achu nawpa ta Zisu Krista ta a pachupazy rai pie rônahpa (Great Commission Mat. 28:16-20) he pahno awpa a byuh. Achhapa cha he rai pie rônahpa bie he Luka liata Nazari Biephuahpa hawhta Mathai châta mission kyh pahnona a peimawhpa a cha hra. Chavâta he kyh tawhta Biehrai Thihpa mission kyh achyhta eima palâsa aw.

Zisu Krista ta a pachupazy cha sie ta pho to zy cha pachupa ta tao awpa bie a pie ei. Chavâta Mathai châta cha mission chakaona cha pachupa ta taona (making disciples) tah theipa a cha. Pachuna ta taona (discipleship) he Mathai châbu liata a peimawh kawpa subject a cha. Greek hawhrawh μαθητες nata μαθητευθεὶς a yzie “pachupazy (disciples)” nata “pachupa ta tao (make disciples) he Mathai châbu liata ei hluhpi μαθητες (ei 73), nata μαθητευθεὶς (ei 3) hmôpa achâ nota Thâtihpha châbu hropa nata Hmotaopa châbu liata y hluh leipa ta, chavâta Mathai châbu ta pachupa ta taona kyh he a pabiepisa kaw tah theipa a cha.

Rai pie rôhnahpa (Mt. 28:16-20) liata hawrawh peimawhpa “pachupa ta tao” “bati” nata “pachu” tahpazy mia 3 a y. Cha liata pachupa ta taona he a tlâhpipa châta ahropazy batina nata pachuna zy he pachupa ta taona chhopasiana a cha. Chavâta pachupa ta taona kyh he batina kyh tawhta achu theipa a cha. Biehrai Thiehpa athaipazy ta bati pachâsana he awnanopa maluh papôhna, cha vei khiah, awnanopa pakawhna ta novâh awpa châ vei. anodeikua, batina he “molei ngiathaina” ta novâh awpa a cha. Molei ngiathaipazy ta pachupa ta châ pathaona a cha. Molei ngiathaina he Luka (24:47) nata Zawhana (20:21-23) liata hawhta Mathai liata a siapa ta palâsapa châ vei hra sala, bati pachâsana ta molei ngiathaina kyh phuah awpa a cha. Mathai ta Zisu cha “ama moleina tawhta pachha awpa” (1:21) tahpa hmia a pahnosa. Zisu thlachha pachu liata “hmo maniah a bâhpazy eima ngiathaipa hawhta, keimo chhao eima a bâhpazy maniah angiah thai mah y” (6:12). Zisu ta zapati dôhna liata “he he ei thisaih, moleinazy a ngiathai nawpa ta chyhsa hluhpi châta a lohpa….” (26:28) a reih. Chavâta Mathai ta molei ngiathaina kyh he batina liata pahlao ta cha cha mission chakaona sakha a cha hra. Luka ta molei sei a tâhpazy puana kyh a reipa nata a lyu hra. Hawrawh hropa tawhta “moleina liata thina nata Khazohpa liata a hropa hawhta ataona” tahpa ta Pawla ta a chhopasia (Rawma 6:18). Chavâta batina cha achâhkheina (witness) ama tah tyh. Khazohpa cha eima hro liata a hro haw tahpa Khazohpa ypâna phuahna chhao a cha. Cha khiah cha, Mathai ta thâtihpha cha bi eta reipa hlâta hro ta achâhkhei awpa achhuah viapa a lyu.

Pachuna (teaching) chhao he pachupa ta taona liata a peimawhpa a cha. Pachuna ta achhuahna cha ryhpa zi thai awpa ta achhuahna ahnei. Thâtihpha Luka liata pasaipa-ipazy puana kyh rei awpa” tahpa achu pita, Mathai liata deikua cha ryhpa zi thai awpa pachguna he a papeimawhsa. Mathai châbu liata Zisu Krista tlai he ryhpa pakina ta a reih (5:17). Ryhpa cha biepie rônah chaipa a siapa ta a palâsa (Mat. 22:34-40). Biepie rôhnah chaipa liata bie liahmaripa cha “kyhpachâna” a cha. Chavâta pachuna (teaching) ta a nua chaipa cha kyhpachana ahneipa pachupazy padua awpa he a cha. Khihtlâh liata tlyma, râh liata tlyma, kyhpachâna ahneipa pachupa hluhpi ama y khiah khihtlah liata avyuhnazy, sia leinazy, chahrao-chatôhnazy, lei thei aw ta dyhchhiepazy nata thazâh ahnei lei viapazy chhao ama thla a lôh thei aw. Khazohpa khihnarâh kyh chhao Mathai ta a pasâhsa kawpa he he kyhpachana vâta a cha hra.

Chavâta Mathai châbu liata mission raihria cha pachupa ta taona ta chakaona a cha. Batina cha molei ngiathaina nata Zisu Krista hrona cha batina ta palâhâh awpa a cha. chavâta bi eta chaona hlâta hro ta mission chakaona a cha. Pachuna ta pachupa tao awpa chata, cha pachupazy cha ta kyhpachana ama hnei thei nawpa ta a cha. Kyhpachana raihria he Mathai châbu ta mission chakaona raihria liamaripa a cha.

  1. Biehrai Thiehpa liata Mission Pati-pavyna Taozie

Khazohpa Mission a sie chatlie thei lyma nawpa ta Khazohpa ta a chyhsazy hmâpa nata a taozie zy hneipa ta a mission cha pati-pavyna atao. Cha liata a peimawhpa kao palih deita eima moh aw.

a) Thâtihpha Luka liata pachupazy he chino ta hmô theipa a cha: o nata lyu, sôh nata peh, lahpi nata sawzy siesaipa ta Zisu azipa sahlao nata o nata lyu, lapi nata saw zy nata raizy siesai hlei leipata Zisu azipazy sahlaozy ama cha.

O nata lyu, lahpi nata saw, sôh nata peh zy siesaipa ta Zisu azipazy he Monyuh reih    “itinerant disciples” tah eita, Zisu daihti liata Zisu azipa pachupa mo 12 zy kha ama cha. He hawhpa Zisu zina dâh he Zisu amopâna tawhta a vypa a cha. Zisu cha ahneina zydua, ozy, a nôzy, unawh sitanôzy siesaipa ta Khazohpa khihnarâh tlâh a awkheipa a cha (Lk. 8:23; Mk. 6:3). Ato zydua a siesaina kyh cha ano biereipa’ “Changiezy khaoh hnei ta, pavawzy bu hnei ta, chyhsa sawchapaw deikua a luh nyu nawpa hnei vei” (Lk. 9:58) liata a lâpasia. Ano hawh tlai ta, a pachupazy cha aw ta, ato zydua ama siesai awpa bie a pie hra ei. Chavâta a pachupa hmiatuapa Pity, Zawhana, nata Zami zy cha ato siesaipa ta Zisu ama zi (Lk. 5:11, 28). He hawh tlai ta tao awpa ta a pachupazy cha Zisu ta bie a pie ei (9:3; 22:35). Chyhsa sysari pano a tuana liata chhao he hawhta khapa hmah a phao lei awpata bie a pie ei (Lk. 10:4). He hawhta chakaona raihria he ama zibeipa liata ahlâkheina nata pachupazy mâ hneina ta pachâpa a cha (14:33). Zisu ta cha hawhpa a pachupazy cha nohto hro liata ama pachârôh leipa nata Khazohpa abôchha ta, Khazohpa ta a vaw pie awpa liata hnebei seih awpa a pachu hra (Lk. 12:23). Khazohpa ta cha hawhpa pachupazy nie awpa cha a chyhsazy hmâpa ta a pie pyly ei. Anodeikua athaipazy ta he hawpa pachupazy he cha Zisu hro chhoh lia deita a cha ama tah, achhapa cha athi chy ta tâkazy, zaozizy a phao ba awpa a reih haw ama tah (Lk. 22:36).

O nata lyu, lahpi nata sawnawh, sôh nata peh zy siesai hlei leipa ta Zisu a zituhpazy cha mongyuh reih ta “sedentary disciples” ama tah. Hawhrawh hropa ta eima rei khiah ama hneina ta Zisu a zipa tah theipa a cha. He hawhpa pachupazy he Zisu mission hlaotloh thei nawpa ta a peimawh kawpa ama cha. Pkn. ta Lk. 8:1-4 liata chanôzy kha ama o nata lyu siesai hlei leipa eita Zisu nata a pachupazy cha ama hneina ta nie ama pie lyma. Ama hneina ta Zisu Krista azipazy y vei mawh sala cha Zisu mission hlao tloh thei ngyu aw vei. Ahneina hmâpa ta amopâ tlâh awpazy cha Kuza lapinô Zôana, Zisu nata pachupazy sponsor tuhpa (Lk. 8:3); chhiekheituhpa Zake, dyhchhiepazy baotuhpa nata Zisu nata a zituhpazy o patlôsatuhpa (Lk. 19:1-10); Arimathai khihpa Zawsi, Zisu ri pabuna awpa ta ano thlâ thiehpa a pietuhpa (Lk. 23:50-54). Cha hleikhô ta chhiekheituhpa Livai, a o liata Zisu châta kyhchhi rônahpa a taotuhpa (Lk. 5:28-29) nata Mary nata Matha Zisu o a paylôsatuhpazy (Lk. 10:38-42).

Awnanopa hmiatuapa liata chhao ama hneina ta Zisu azipa pachupazy ama y hôlô. Kawnilia he pheisaih beipa châ ta, a o liata thâtihpha chhotuhpa Pity noh hluhpi pa ysa ta, a o chhao awnanopa thiehpazy achhyna o ta taopa ta Zenitaizy lâta mission chakaona achhaina supi ta a vaw cha (Htp. 10:1-3). Lydia, poh nohsaihpâpa azuahtuhpa cha a o liata Pawla nata a sahlaozy noh hluhpi pa ysa ta, a o chhao Philipi awnanopazy achhyna o ta a pahmâsa ei (Htp. 16:13-15); Priskila nata Akuila cha nôvahpazy châ eita, ama sôh nata dawh hmâpa ta Rawma khih liata awnanopazy, Kawrini khih liata awnanopazy, Ephisi khih liata awnanopazy a deichhytuhpazy ama cha (Htp.18:1-3; 18-19; 26-27). Philipi khih liata lô-o vaihtuhpa cha Pawla nata Sila a o liata pa ysa eita (Htp. 16:34); Saimaw savo taotuhpa cha a o liata Pity hluhpi thâtihpha chho awpata a pa ysa (Htp. 9:43; 10:32). Chavâta he Zisu zituhpazy heta ato zydua sisaipa ta Zisu zi achhuah leipa eita, ama hneina nata ozy hmâpa ta Zisu mission chakaona liata ama pahlao. Ama hneina ta Zisu zituhpazy he Zisu mission chakaona liata aleitheileipazy ama cha. Achhapa cha Zisu ta âchhuahpa dyhchhiepazy lâta thâtihpha chhona cha hlaotloh awpa ta hnabeiseihpa a cha. Pkn. ta Chhiekheituhpa Zake pachupa ta ama taona cha dyhchhiepazy thâtihpha dei châ leipa ta, khihtâh hro ado leipa avyuhna paraona chhao a cha.

b) Biehrai Thiehpa ta mission chakaona liata chakaolâh (partner) hnei awpa ta a pachu. Partner hnei chhapa cha pakha nata alyna nata rairuna a pahnokhei awpa a cha. Pity cha nga hluhpi a patupa vâta “balyh hropa liata ama pyheih a ypazy cha âmo a bao awpa ta ama ku ta a kei ei ta” (Lk. 5:7). Byhnâ hluhpi ama to tita amo zy hawhta nga a patutuhpazy baona hiapa ta ama y. Zudia râh liata chakâhna vâta rairuna a tyhpa unawhzy bao awpa ta Antioka tawhta awnanopazy ta baona ama tao (Hpt. 9:27-29). Pawla chhao ta Zerusalem liata a ypa awnanopa sahlaozy rairu atyhpazy cha Kawrini awnanopa ta abao hra awpa ta a pasyu hra ei (2 Kaw. 8:7-15). Mission raihria thei nawpa ta lâhlapi nata ahniapa liata a ypa chakaolâh hnei awpa he BT palôhphao a cha.

c) Biehrai Thiehpa mission chakaona ta sasyh a mohôh thei awpa ta a pachu. Zisu azituhpazy ta Zerusalem achhyna o chhie cheina châta “nga nama pa-ao tua chaipa pakah cha-ia la taka tlaw no hmô aw chita, keima nata namo châta ama hnoh ta pie teh u” (Mat. 17:27). Zisu ta nga patu penawh cha ama peimawhpa nga pie leipa eita, ama pei mawhpa ama hmô thei nawpa ta nga patuna dâh a pie ei (Lk. 5:1-4). Lyuchâ Pawla chhao sasyh baona ta mission chakaona rai a hria. Pawla cha Pharisai pakha a chapa hawhta a chakao raihria châta kuzo thaina ahneipa ta poh-o a sa thaina a cha. Chavâta Kawrini khih liata a mission cha poh-o a sathaipa Priskila nata Akuila zy nata akaopa ta ama hria (Htp. 18:1-11). Pawla cha ano tlai ku ta hriapasapa ta mission a chakao lyma (Htp. 20:32-36; 2 Thes. 3:6-13). Chavâta thatihpa ta mohropazy pabua ta nie lei awpa a pa syu.

d) Zisu cha achyh chaipa Bethlehe khih liata pih taraw ta khihpi chaipa Zerusalem tawhta mission chakao pathao awpa ta bie a pie ei (Htp. 1:8). Zisu chhao cha Capania khihpi center ta atao hra. Cha khihpi achhaipa ta mission chakaona cha Pawla mission chakaona liata a lâpasia chai. Zisu pachupazy cha Zerusalem tawhta pathaopa ta Zudia râhzy Samari râhzy nata kaoki taih ta thâtihpha chho awpa cha, Pawla ta Zenitai nawhzy châta Kaisaria khih mission supi tapa ta a pathao (Htp. 10:1). Syria râh châta Antiôka khihpi ama chhai (Htp. 11:19-30). Masidônia râh mission châta Philipi khih supi ta a tao (Htp. 16:6-16). Kawrini cha Akai râh mission supi a cha (Htp. 18:1). Ephisi khih cha Asia râh châta mission supipa a cha. Chavâta he khihpi supi taopa ta mission chakaona he anaopa ta a sie thei lyma nawpa a cha.

  1. Bie pachhana

Biehrai Thiehpa liata mission achuna eima sypahmaoh khiah, moleina nata Sâtâ sei châna tawhta puana (thlahpa lâ kyh pachhana) dei châ leipa ta, mochaopazy mopavâsana raihria, pasaipa-ipazy achâhkheina, …. tahpa ta hro kao luhpi anuapa ta mission chaona a cha. Mission chakaona pachupa ta taona rai hria a cha. Pachupa ta taona liata hro ta Krista achâkheina ama hnei thei nawpa ta pachuna rai a cha. Pachuna cha kyhpachâna hro ama hnei nawpata taopa a cha. Chavâta Mission chakaona cha kyhpachana rai a cha. Pachupa ta taochiehpazy hmâpa ta mission raihria awpa a chhuah. Pachupazy pakha nata pakha rairuna kyh tlyma, alyna kyh tlyma a pahnokhei thai awpa abyuh ta, cha cha partnership yzie a cha. Pachupazy cha ama hneina sôhzy ta mission chakao awpa hnabeiseihpa chata, cha hawhna chata sasyh amohôh theipa mission chakaona lâta a duakhei. Mission chakaona a sie chatliena awpa ta khihpipzy mission supi ta taopa a cha.

Châbu hmâpazy

Bosch, David J., Transforming Mission:Paradigm Shift in Theology of Mission (New York: Obris, 1991.

Buttrich, George A., The According to St. Matthew (The Interpreter’s Bible, vol. 7: Vashville: Abingdon, 1993).

Dong, Zo, An Appeal to the Rich: A Study of Eight Characters in Luke-Acts (D.Th Thesis, 2016, Unpublished)

Green Joel B.,  The Gospel of Luke, (NICNT; Grand Rapids: Eerdmans, 1997).

Kim, Kyoung-Jin, Stewardship and Almsgiving in Luke’s Theology (ed. Stanley E. Porter; JSNTSup, 155; Sheffield: Sheffield Academic, 1998).

Marshall, I. H., The Gospel of Luke (NIGTC; Grand Rapids, Michigan: Eerdmans, 1978).

Schottroff , Luise  and Wolfgang Stegemann, Jesus and the Hope of the Poor (New York: Obris, 1986).

 

Comments are closed.